مهمترین اتفاقات نجومی و فضایی در سالی که گذشت - دکترای اقتصاد

خبرنگاران| برای علاقمندان به هر زمینه ای، مرور مهم ترین اتفاقات و دستاورد های سال گذشته، همواره بسیار جذاب بنظر می رسد. در دنیای علم و نجوم هم اینگونه است. سال گذشته اتفاقات بسیار مهم و هیجان انگیزی در بخش صنایع فضایی و نجوم رخ داد. در این مطلب به مرور مختصر این رخداد ها می پردازیم.

ماموریت هایی مهم به مریخ

سال 1399 برای سیاره سرخ، سال مهمی بود. نه تنها کاوشگر اینسایت ناسا توانسته صد ها مریخ لرزه را بر روی این سیاره شناسایی کند، بلکه مدارگرد مارس اکسپرس اروپا نیز نشانه های زیادی از وجود دریاچه های نمکی زیرسطحی در جنوبگان این سیاره کشف نموده است. در سال 2020 میلادی سه فضاپیمای جدید به سمت مریخ پرواز نموده اند، زیرا سال جاری فاصله مریخ تا زمین به کمترین مقدار خود طی دوره های 26 ماهه رسیده است. اوایل سال جاری امارات متحده عربی، مدارگرد الامل را به سمت مریخ پرتاب کرد. این مدارگرد دارای طیف سنج مادون قرمز و ماورا بنفش است و مقرر شده تا گرد و خاک، آب و یخ موجود در مریخ را مورد بررسی قرار دهد. چین نیز مدارگرد، مریخ نورد و سیستم فرود خود را با نام تیانون-1 به سمت مریخ پرواز داده است. مدارگرد چینی پس از چند ماه گشت زدن به دور مریخ، مریخ نورد را بر روی مریخ فرود می آورد تا به دنبال نشانه های حیات بگردد. ناسا نیز مریخ پیمای استقامت را به سمت مریخ فرستاد و توانست آن را با موفقیت بر روی سیاره سرخ فرود آورد. بیشتر طراحی این مریخ پیما از مریخ پیمای کنجکاوی الهام گرفته شده است. فرود استقامت بر روی مریخ و فرستادن صدا و تصویر از مریخ یکی از مهم ترین اخبار نجوم در سال گذشته بوده است.

ماده ای عجیب بر روی طرف تاریک ماه

دانشمندان چینی گزارشی را در سال 1399 منتشر کردند که در آن بررسی ماده ای عجیب بر روی طرف دورتر ماه وجود داشت. سال گذشته کاوشگر یوتو-2 از ماموریت چانگ-ای4 چین ماده ای جدید و مشابه ژل را بر روی ماه کشف کرد و دانشمندان چینی سال جاری بررسی آن را منتشر کردند. این ماده شیشه ای، رنگ سبز تیره دارد و ساختار آن مانند این است که تکه های شکسته ماده ای معدنی را به هم جوش داده باشند. اطلاعات مربوط به این ماده توسط طیف سنج های مرئی و مادون قرمز نصب شده بر روی یوتو-2 به دست آمده است. محققین حدس می زنند که این ماده در اثر برخورد یک جرم خارجی و یا در اثر فعالیت های فرسایشی ایجاد شده است.

مقارنه بسیار نزدیک بین زحل و مشتری

یکی از زیباترین تصاویر نجوم در سالی که گذشت، مقارنه بسیار نزدیک بین مشتری و زحل بود. این دو سیاره در نیمکره شمالی لحظاتی پس از غروب آفتاب دقیقاً در کنار یکدیگر قابل رصد بودند. این مقدار نزدیکی مشتری و زحل در 800 سال اخیر بی سابقه بوده است. در واقع مقارنه بین این دو سیاره، هر دو دهه یک بار رخ می دهد، ولی مقارنه سال جاری متفاوت بوده است.

عصری طلایی شناخت خورشید

هر چند نزدیک ترین ستاره به زمین بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است، ولی هنوز هم اسرار در خصوص آن زیاد است. با این حال، شاید به زودی بیشتر این اسرار برملا شوند، زیرا در سالی که گذشت تحول عظیمی در این عرصه به وقوع پیوسته است. کاوشگر پارکر که برای مطالعه خورشید ماموریت خود را سال 2018 آغاز نموده بود، سال جاری آغاز به ارسال اطلاعات جالبی از خورشید نموده است. سال جاری پارکر نشان داد که میدان مغناطیسی خورشید پیچیده است و از آن فاصله دارد. پارکر در تابستان سال جاری به نزدیک ترین فاصله از خورشید رسید و همه 10 ابزار نصب شده بر روی آن به درستی آغاز به کار کردند.

پرواز فضانوردان با اژد ها

از زمانی که برنامه شاتل فضایی برای انتقال فضانوردان در سال 2011 به اتمام رسید، فضانوردان ناسا برای رفتن به ایستگاه فضایی بین المللی به روسیه متکی شده اند. سال جاری برای اولین بار کمپانی خصوصی اسپیس ایکس متعلق به ایلان ماسک، دو فضانورد آمریکایی را به ایستگاه فضایی رساند. پرواز این فضانوردان را 10 میلیون نفر به صورت زنده مشاهده کردند. این دو فضانورد به مدت دو ماه در ایستگاه فضایی ماموریت خود را انجام دادند و مجدداً سوار بر فضاپیمای دراگون اسپیس ایکس شدند و به زمین بازگشتند. پس از آن نیز سه فضانورد ناسا و یک فضانورد از آژانس فضایی ژاپن، توسط فضاپیمای اسپیس ایکس به ایستگاه فضایی بین المللی منتقل شدند.

کشف اولین سیاه چاله متوسط

سیاه چاله ها در اندازه های مختلفی وجود دارند که بازه آن بین چند برابر خورشید تا میلیارد ها برابر خورشید گسترده است. با این حال، تا کنون وجود سیاه چاله های متوسط کمتر اثبات شده بود. سال جاری دانشمندان پس از یک سال رصد مداوم، توانستند امواج گرانشی ناشی از یک سیاه چاله را دریافت نمایند که از ادغام دو سیاه چاله دیگر ایجاد شده است و 142 برابر خورشید جرم دارد. ادغام این دو سیاه چاله انرژی معادل 8 برابر جرم خورشید را به صورت امواج گرانشی آزاد نموده است.

کشف فسفین بر روی سیاره ناهید

سیاره ناهید جایی است که به نظر عاری از حیات می آید. دمای سطحی آن به حدی است که سُرب را ذوب می نماید و فشار بر روی سطح آن نیز 90 برابر سطح دریا های زمین است. با این حال دانشمندان در سالی که گذشت، نشان دادند که شواهدی از حیات بر روی ناهید را کشف نموده اند. آن ها وجود گاز فسفین را در ابر های این سیاره اثبات کردند. بر روی زمین میکروب ها گاز فسفین فراوری می نمایند، ولی این گاز تحت فشار و دمای بالا نیز به صورت خودبه خودی فراوری می گردد. با این حال حجم فسفین کشف شده در ابر های ناهید را نمی توان با پدیده های طبیعی شرح داد.