توافق وین، گامی مهم درجهت شکست بن بست پس از روی کار آمدن بایدن - دکترای اقتصاد

کوروش احمدی، در گفت وگو با خبرنگاران در پاسخ به این سوال که، پس از انتها دور اول نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در روز سه شنبه، طرفین گفت وگو نشست را سازنده اعلام کردند و توافق شد هیات های کارشناسی ایران و گروه 4+1بدون حضور آمریکا نشست های خود رابرگزار کنند، شما این نشست و توافق حاصل شده برای ادامه مذاکرات را چه طور ارزیابی می کنید؟ اظهار کرد: توافقی که در وین در روز سه شنبه حاصل شد، قطعا گامی مهم در جهت شکستن بن بستی است که طی دو ماه و نیم بعد از شروع به کار دولت بایدن شکل گرفته بود. ساختاری که اکنون ایجاد شده به این صورت است که دو گروه کارشناسی برای کار بر روی مسائل موجود تشکیل شده است: یکی قرار است بر روی بازگشت ایران به تعهدات خود کار کند و دیگر بر روی بازگشت آمریکا به تعهدات خود.

وی افزود: البته شیوه انجام مذاکرات ممکن است قدری سرعت پیشرفت را کند، چرا که این مذاکرات طبعا باید بین این دو طرف یعنی ایران و آمریکا صورت گیرد و طرف های دیگر برجام در این قضیه مدخلیتی ندارند اما چون مذاکرات مستقیم فعلا ممکن نیست، ناچار مذاکرات باید به این شکل و با نقش آفرینی سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا به عنوان واسطه انجام شود. علاوه بر ساختاری که شکل گرفته به لحاظ محتوایی نیز پیشرفت هایی مشهود است که امید بخش است.

احمدی با بیان این که آمریکا اکنون رسما از بازگشت متقابل طرفین به تعهدات خود صحبت می کند به این معنی که فرمول قبلی آمریکا مبنی بر بازگشت ایران در وحله اول به تعهداتش و بازگشت آمریکا بعد از آن پس از راستی آزمایی بازگشت ایران، اکنون دیگر مطرح نمی شود، افزود: از دیگر سو، آمریکا اکنون از اجرای فرمول برجام در مورد برداشتن تحریم ها صحبت می کند که عبارت است از برداشتن تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران البته این اگر از یک جهت مثبت است و می تواند به معنی آمادگی آمریکا برای اجرای برجام باشد، اما با توجه به طیف گسترده ای از تحریم های غیرهسته ای، همین فرمول این بار ممکن است بسیار مسئله ساز شود. اما مهم این است که در این مرحله صحبتی از تاکیدات قبلی دولت بایدن مبنی بر قوی تر و طولانی تر کردن برجام و مذاکره در مورد برنامه موشکی و هسته ای ایران وجود ندارد.

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل در پاسخ به این سووال که آیا فکر می کنید در روز جمعه که ادامه نشست کمیسیون مشترک برجام برگزار می شود، شاهداتقاقی همچون ایجاد زمینه های مثبتی برای رفع تحریم ها و بازگشت آمریکا به برجام باشیم با توجه به اینکه در چند روز اخیر نیز اظهارات مثبتی از سوی مقامات آمریکا از جمله رابرت اقتصادی مطرح شده است؟ اظهار کرد: همانطور که اشاره کردم، بازگشت متقابل طرفین به تعهدات خود و اجرای فرمول برجام در مورد برداشتن تحریم ها که از جانب آمریکا مبنای مذاکرات خواهد بود، در مقایسه با گذشته تحولی مثبت و بازگشت به نوعی عمل گرایی است. اما توافق در مورد نوع تحریم هایی که باید برداشته شود و تمیز بین تحریم های هسته ای و غیر هسته ای و در ازای آن اقدامات تعیینی که از سوی ایران باید انجام شود، کار بسیار بسیار سخت و زمان بری است.

احمدی در واکنش به این پرسش که نقشی که کشورهای چین و روسیه و تروئیکای اروپایی در این برهه می توانند ایفا کنند چیست؟ گفت: واقعیت این است که سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا در رساندن سیر تحولات به این نقطه نقش تعیین کننده داشته اند. به این معنی که ایده های آنها و نیز مذاکرات غیرمستقیمی که از طریق آنها طی یکی دو ماه گذشته با دولت بایدن انجام شده، کار را به این نقطه رسانده است. و از این مقطع به بعد نیز آنها به عنوان واسطه مذاکرات نقش خواهند داشت.

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل شرح داد: به نظر نمی رسد که چین و روسیه به خاطر روابط نه چندان گرمی که در این مقطع زمانی با آمریکا دارند، نقش چندانی در این فرایند داشته باشند اما بی شک مشوق ایران و آمریکا برای ادامه این جهت و رسیدن به نتیجه هستند. توئیت اولیانف سفیر روسیه در وین در مورد نتیجه مذاکرات روز سه شنبه بسیار مثبت و تایید آمیز بود. او مذاکرات را موفقیت آمیز خواند و مهمترین اتفاق را شروع عملی کار برای نیل به هدف توصیف کرد. تردیدی نیست که چین و روسیه نیز در هدف اروپا و آمریکا مبنی بر جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته ایران شریک اند. نباید فراموش بکنیم که این دو کشور در گذشته به همه قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران رای مثبت دادند. بعلاوه، این دو کشور می دانند مادام که تحریم ها علیه ایران برقرار است، روابط اقتصادی آنها با ایران نمی تواند از حد محدودی فراتر رود و برای توسعه روابط با ایران باید در جهت رفع تحریم ها بکوشند.