تمدید توافق نفتی اوپک پلاس در روزهای تورمی بازارهای جهانی - دکترای اقتصاد

یک سال پس از جنگ قیمتی تلخی که حتی باعث سقوط قیمت نفت به محدوده منفی شد، سعودی ها در نشست اخیر نشان دادند که اولویتشان حفظ شرایط کنونی در بازار نفت است و قصد ندارند با افزایش عرضه نفت بار دیگر بازار را با مازاد عرضه روبرو کنند.

عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، پس از نشست اخیر اعضای ائتلاف نفتی اوپک پلاس به خبرنگاران گفت: من فکر نمی کنم که قیمت ها بیش از حد بالا رفته است. سال گذشته ما اعضای اوپک پلاس رنج زیادی متحمل شدیم. علت تصمیم امروز صرفاً این بود که ما باید هوشیار و محتاط باشیم.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش در حالی مشغول بررسی اوضاع برای تصمیم گیری در مورد افزایش 1.5 میلیون بشکه ای تولید روزانه نفت خود در ماه آوریل و یا حفظ سطح تولید بودند که بسیاری از بازیگران فعال در عرصه اقتصاد جهانی، از تجارتخانه های ژنو گرفته تا بانک های وال استریت، اعتقاد داشتند که تولیدکنندگان نفت باید نفت بیشتری به بازار عرضه کنند تا رشد افسارگسیخته قیمت نفت در بازارهای جهانی مهار شود.

اما پس از آن که وزیر انرژی عربستان سعودی در نشست اوپک پلاس خواستار محتاط ماندن تولیدکنندگان نفت شد، اعضای ائتلاف موافقت کردند که تولید نفت خود را در سطح کنونی حفظ کنند و تنها به روسیه و قزاقستان اجازه داده شد که تولیدشان را اندکی افزایش دهند.

تصمیم اخیر بدین معناست که ائتلاف نفتی اوپک پلاس روزانه جلوی ورود 7 میلیون بشکه نفت به بازار را خواهند گرفت که این رقم معادل 7 درصد تقاضای روزانه نفت در جهان است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که مصرف سوخت در بسیاری از کشورها در حال بازگشت به سطح قبل از همه گیری کووید-19 است.

ریسک تورم

از ابتدای سال جاری میلادی تا به امروز قیمت هر بشکه نفت خام برنت دریای شاقتصادی با حدود 30 درصد افزایش به بیش از 68 دلار رسیده است. در ماه های اخیر ائتلاف نفتی اوپک پلاس عرضه نفت را پایین تر از تقاضا نگاه داشته است تا اضافه موجودی انبارهای نفت که در اوج محدودیت های مرتبط با همه گیری کرونا به شدت افزایش یافته بود به اتمام برسد. بر اساس برآوردهای داخلی اوپک، اگر عرضه نفت افزایش نیابد، شکاف میان عرضه و تقاضا در بازار نفت طی ماه آوریل به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

آنه لوئیز هیتل، نایب رئیس بخش تحقیقات کلان نفت در گروه تحقیقات و مشاوره انرژی وود مکنزی، در این رابطه می گوید: ما انتظار داریم که قیمت نفت در ماه آوریل به سمت 70 تا 75 دلار در هر بشکه برود. ریسک مهم این است که بالاتر رفتن قیمت نفت باعث کُندی فرایند بهبود اقتصاد جهانی خواهد شد. اما وزیر انرژی سعودی تأکید دارد که اوپک پلاس باید قبل از اینکه اقدام به افزایش تولید کند، نشانه های ملموسی از افزایش تقاضا مشاهده کند.

در شرایطی که بازارهای اوراق قرضه خود را برای دریافت نشانه هایی از تورم جهانی آماده می کنند، تصمیم اوپک پلاس برای افزایش ندادن عرضه نفت می تواند به دردسری برای فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) و بانک مرکزی اروپا تبدیل شود. البته مشکل تنها قیمت نفت نیست، چرا که قیمت سایر کالاهای خام دیگر از مس و فولاد گرفته تا ذرت و دانه سویا نیز به سرعت در حال افزایش است.

بهبود اقتصاد کشورها، توزیع واکسن کرونا و محرک های اقتصادی دولت ها جزو مهم ترین عوامل افزایش قیمت ها در بازارهای جهانی به شمار می فرایند؛ هرچند تداوم ضعف در بازار کار کشورهای مختلف جهان مانعی برای افزایش هرچه بیشتر قیمت هاست.

الکساندر نوواک، معاون نخست وزیر روسیه که پیش از منصوب شدن به این سمت به مدت بیش از 8 سال وزیر انرژی روسیه بود، پس از نشست اخیر اعضای اوپک پلاس که به تمدید طرح فریز نفتی منجر شد، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی روسیه-24 اظهار داشت: ما باید اوضاع را به دقت زیر نظر داشته باشیم تا اجازه ندهیم که قیمت ها بیش از حد بالا برود.

روابط آمریکا و عربستان

نشست اوپک پلاس برای تصمیم گیری درباره میزان عرضه نفت به بازارهای جهانی، در برهه ای حساس برای روابط آمریکا-عربستان برگزار شد. جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا، در صدد بازبینی روابط دولت خود با دولت عربستان، به ویژه با شخص محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، است.

اگر دونالد ترامپ هنوز در کاخ سفید حضور داشت، اکنون شاهد واکنش سریع آمریکا به تصمیم جدید ائتلاف نفتی اوپک پلاس در قالب ده ها توئیت بودیم؛ چیزی که در آوریل سال 2018 رخ داد. اما واکنش دولت بایدن معین نیست و از طرفی ممکن است که چندان شدید هم نباشد، زیرا دولت بایدن در حال موازنه اولویت های اقتصادی در برابر سیاست های سبز است.

روسیه و قزاقستان در نشست اخیر اوپک پلاس به دلیل آنچه در وب سایت اوپک الگوهای مصرف فصلی خوانده شده، از اجرای کامل طرح فریز نفتی مستثنی شدند و اجازه یافتند که در ماه آوریل به ترتیب 130 هزار و 20 هزار بشکه به تولید روزانه نفت خود اضافه کنند. این دو کشور در ماه های فوریه و مارس نیز از چنین معافیتی برخوردار شدند.

بر اساس بیانیه اخیر اوپک، نشست بعدی اعضای ائتلاف نفتی اوپک پلاس در روز اول آوریل (12 فروردین) به منظور تصمیم گیری درباره سطح تولید نفت کشورهای عضو طی ماه مه برگزار خواهد شد.