دنیای جدید و جسور: آیا کرونا تغییرات مثبتی می سازد؟ - دکترای اقتصاد

پیشرفت های اجتماعی معمولا از دل فاجعه پدید می آیند. مرگ سیاه (طاعون) به برده داری سرانجام داد و دولت رفاه بریتانیا پس از ویرانه های جنگ جهانی دوم پدید آمد.

خبرگزاری فرانسه در گزارشی به تشریح اقدامات می پردازد که بحران کرونا بر سیستم سیاسی جهان و زندگی انسانی گذاشته است. اقداماتی که پیش از این حکم قوانینی رادیکال و مخرب برای اقتصاد، کار و جوامع اجتماعی را داشت و این روزها به نُرم زندگی بسیاری از کشورها و مردم جهان تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگاران ، با شیوع ویروس کرونا بسیاری از دولت ها سیاست هایی را اتخاذ کردند که پیشتر تصور اجرایی شدن آن وجود نداشت. اقداماتی که شاید روزی در یک آرمانشهر رویایی شکل می گرفت. سیاست هایی مانند حمایت از اقشار کم درآمد یا اسکان بی خانمان ها.

یکی از کارکنان بخش درمان- بحران کرونا مسائل اقشار کم درآمد مانند پیک ها، معلمان، پرستاران و کارگران بخش های ضروری را برجسته نموده است/ عکس: خبرگزاری فرانسه

اما شرایط اضطراری رو به اتمام است و جهان کوشش دارد به شرایط معمول خود بازگردد. با این وجود بحث هایی در خصوص امکان یا ضرورت نگهداری از این اقدامات همچنان وجود دارد.

در بریتانیا مانند هرجای دیگر جهان بحران کرونا درآمد ناچیز کارکنان پیک ها، پرستاران، معلمان و دیگر کارگران بخش های ضروری را به چشم آورد. کسانی که نقش آنها در میانه بحران حیاتی و غیرقابل انکار ظاهر شد. انگار تا پیش از این بحران همگان از کمبود درآمد این اقشار و اهمیت شغل آنها بی خبر بودند.

دولت بریتانیا همچنین در گامی عظیم پرداخت حقوق حدود 5 میلیون خویش-فرمای خانه نشین را در این کشور تضمین کرد. آنها هدف از این اقدام خود را عدم توان پرداخت هزینه های درمان از سوی کارگران خویش فرما عنوان کردند. از طرفی دولتمردان نگرانی خود را در خصوص کار کردن افراد بیمار و شیوع بیشتر بیماری اظهار داشتند.

ریشی سوناک وزیر دارایی بریتانیا که این روزها در خصوص کاهش اقدامات قرنطینه ای صحبت می نماید، پیشتر اظهار داشت که بریتانیا ماهانه و به طور متوسط 80 درصد از حقوق کارکنان خانه نشین تا سقف 2 هزار و 500 پوند (3100 دلار) در ماه را پرداخت می نماید.

به گفته این وزیر، بریتانیا برای اولین بار در طول تاریخ به مردم حقوق پرداخت نموده است.

با این حال دیوید ناپیر استاد انسان شناسی دانشگاه کالج لندن در این باره می گوید: این برداشت ها و پرداخت ها در طول زمان مشکل زا و بحران آفرین ظاهر می شوند.

او به خبرگزاری فرانسه گفت: افراد قدرتمند جامعه برای بقا و ماندگاری خود به افراد ضعیف تر وابسته هستند.

پول جادویی

در آمریکا 30 میلیون نفر به دلیل شیوع ویروس عالم گیر شغل خود را از دست داده اند.

دونالد ترامپ رئیسِ دولتِ جمهوری خواه آمریکا برای رونق اقتصاد حدود 3 هزار دلار پول نقد را به شکل مستقیم به اقتصاد هر خانوار آمریکایی تزریق کرد. این تزریق به عنوان محرک و برای برابری بیشتر مردم در طول بحران اقتصاد صورت گرفت. این برابری مالی در جهان مدتهاست که مورد بحث واقع شده است و با شاخصی به نام درآمدپایه جهانی معروف است.

تیموتی گارتن اش مورخ دانشگاه آکسفورد در باره مفهومی مانند درآمد پایه جهانی که این روزها بدون بحث زیاد و صورت عملی در حال اجرا شدن است، می گوید: تا چندی پیش این موضوع بیشتر یک قانون رادیکال محسوب می شد تا یک قانون آرمانی.

یورو نیوز در خصوص درآمد پایه همگانی می نویسد: الگوهای مختلفی از درآمد پایه همگانی وجود دارد اما ایده کلی این است که دولت ها مبلغ معینی را به همه افراد صرفنظر از میزان درآمد کنونی شان پرداخت نمایند.

خبرگزاری فرانسه می نویسد: نظر سنجی اخیر دانشگاه اکسفورد نشان داد که 71 درصد از اروپایی ها در حال حاضر از ایده درآمد پایه همگانی حمایت کردند.

پرستاران و پزشکان جهان که این روزها در خط مقدم می جنگند، در سال های اخیر با تشکیل کمپین های گوناگون به دفعات خواهان افزایش دستمزد و استفاده از منابع بیشتر بودند.

در فرانسه امانوئل مکرون در ابتدای شیوع کرونا گفت: هیچ پول جادویی برای این حمایت یا پرداخت به خانواده های کم درآمد یا عموم مردم وجود ندارد. اما کمی بعد قول سرمایه گذاری های بیشتر در این زمینه و یاری به مردم را داد.

سیستم بهداشت و درمان بریتانیا نیز که در دهه گذشته با کاهش بودجه هر ساله روبرو شده بود، در بحران سلامت جهانی آسیب بیشتری دید. این سیستم پس از بحران مالی سال 2008 با کمبود بودجه، امکانات و نیروی انسانی دست و پنجه نرم کرد.

بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا و حزب محافظه کارش پیش از بحران کرونا به تغییر سیستم بهداشت و درمان در این کشور متهم شدند. آنها قصد داشتند بخش رایگان سیستم و بهداشت و درمان را به بخش خصوصی واگذار نمایند.

بوریس جانسون به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در یکی از بیمارستان های بریتانیا بستری شد و به دلیل مراقبت های ویژه دو پزشک در همین سیستم بهداشت و درمان نجات یافت.

مارک هریسون استاد دانشگاه تاریخ مالی در دانشگاه وارویک بریتانیا در این باره گفت: این اتفاقات گاهی می توانند معانی سیاسی ویژه ای در بر داشته باشند یا تغییرات سیاسی را رقم بزنند.

به گفته وی داستان ساده بهبودی نخست وزیر بریتانیا که توسط سیستم بهداشت و درمان این کشور نجات یافته حکایت از قدرت بهداشت و درمان در بریتانیا دارد. سیستمی که با تمام کمبودها پیش می رود. اینک برای حزب محافظه کار بازگشت به حرف های گذشته و خصوصی کردن سیستم بهداشت و درمان سخت تر از قبل خواهد شد.

از طرف دیگر دولت بریتانیا بی خانمان ها را به خاطر احتمال ابتلا به ویروس کرونا در هتل های خالی اسکان داده است.

وزرای بریتانیا می گویند حدود 4400 نفر یا 90 درصد از بی خانمان ها که معمولا در خیابان می خوابیدند اینک توسط مقامات محلی شناسایی شده و در هتل ها اقامت دارند.

موسسه خیریه بحران می گوید: کرونا می توانست تعداد بی خانم های این کشور را به بیش از 170 هزار نفر برساند. براساس گزارش این موسسه بسیاری از افراد با احتمال اخراج از خانه های اجاره ای خود روبه رو بودند.

جاسمین بصران از موسسه خیریه بحران واکنش دولت درباره بی خانمان ها و اقشار کم درآمد را باور نکردنی خواند.

او گفت: این اتفاقات نشان می دهد که با اراده سیاسی همه چیز ممکن می گردد.

حسن نیت موقت

در حالیکه اثرات بیشتر بحران همچنان در حال ظهور است، دولت ها با درخواست های فراوانی برای راهنمایی سیاست های صنعتی در جهانی پس از کرونا روبه رو می شوند. این اتفاق مانند خواست دولت های جهان برای استفاده از طرح مارشال پس از جنگ جهانی دوم است.

عنوان موفقیت آمیزترین پروژه سیاست خارجی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم است، این طرح به بسیاری از کشورهای اروپای غربی یاری کرد تا اقتصاد خود را پس از جنگ بازسازی نمایند.

فاتح بیرول یکی از مقامات آژانس بین المللی انرژی از رهبران جهان خواست این بار و همزمان با راهاندازی دوباره موتور اقتصاد انرژی های سبز و پاک را در اولویت خود قرار دهند.

آلمان یاری های دولتی اش را با شرط حفظ قوانین محیط زیست در اختیار شرکت ها قرار می دهد و فرانسه یاری 7 میلیاردی خود به خطوط هوایی ایرفرانس را به سفرهای کوتاه و کاهش آلاینده ها مشروط نموده است.

با این وجود رهبران جهان همچنان در برابر راه های خلاقانه کاهش زباله های پلاستیکی یا استفاده کمتر از پلاستیک مقاومت می نمایند.

هریسون استاد دانشگاه وارویک درباره اثرات طولانی مدت بحران می گوید: این اتفاق پناسیل تغییر درک و نگرش مردم را دارد.

سان کلپ چاتووردی استاد رفتارهای سازمانی و راهبری دانشکده اقتصاد دانشگاه امپریال کالج لندن با این موضوع مخالف است. او بر این باور است که تمام حسن نیت کشورهای جهان در دوره بحران کرونا مقطعی است و ادامه نخواهد یافت.

او در خصوص اینکه یاری های کوتاه مدت باعث ناامیدی و اضطراب است گفت: سخاوت های دولتی کمی بعد با مالیات های سنگین تر جبران خواهد شد.

--

--