سری نویسی های زرق و برق دار و گول خوردن خانواده ها - دکترای اقتصاد

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت وگو با خبرنگاران درباره اعتقادی مبنی بر نبود و و یا کمبود خلاقیت در نوشتار کتاب های کودک و نوجوان اظهار کرد: خیلی وقت ها کمبود خلاقیت در کارهای ما به خود نویسنده ها برمی شود؛ خیلی از ماها ساده نگاه می کنیم، ساده می بینیم، ساده فکر می کنیم و به دنبال کشف راه های جدید نیستیم؛ راه هایی که از طریق آن ها بتوان داستان را جور دیگری دید و به شکل دیگری حرف زد؛ چنان که خواننده گاهی از خواندن کاری با خلاقیت های متفاوت بهت زده شود.

او با بیان این که در خیلی از آثار چاپ شده در سال های گذشته و در میان آثار بسکمک از نویسندگان کمبود خلاقیت وجود دارد، گفت: این کمبودها در موارد بسکمک به دلیل محدودیت هایی است که نویسنده ها درگیر آن ها هستند یا خودشان در زمان نوشتن باعث ایجاد آن ها می شوند. شاید هم از سوی ناشر باشد. نویسنده اگر بخواهد با سلیقه ناشر یا شخص خاصی داستان بنویسد، گرفتار خواهد شد و در نهایت داستان یا رمان او فاقد جذابیت های متفاوت و خلاق می شود. گاه اتفاق می افتد کاری را می بینیم با ایده ای جدید، سوژه ای کاملا بکر و پرداختی متفاوت، این برمی شود به توانایی های نویسنده و اهمیتی که او برای خلق اثرش قائل است، برای نوشتن آن سختی می کشد و مدت ها فکر می کند. ممکن است بارها بنویسد و کار رضایت بخش نباشد و آن را کنار بگذارد و برای مرتبه چندم از نو آغاز کند. این جا ممکن است مسئله ای پیش بیاید. ممکن است این اثر مورد توجه و سلیقه بعضی ها نباشد. اگر آن بعضی ها برای چاپ و نشر کتاب تصمیم گیرنده باشند، درها بسته می شوند و آن کار متفاوت متاسفانه حذف و یا کنار گذاشته می شود. در این صورت نویسنده باید بدود تا ثابت کند این کار کار جدیدی است و در آن خلاقیت و نوآوری وجود دارد. و وای به روزی که کسی یا کسانی با سلیقه شخصی و اعمال نظرها، آن را بررسی کنند و بعد از ماه ها بگویند به درد چاپ نمی خورد.

نویسنده رمان بازی ها و لحظه ها گفت: همان طور که گفتم بخشی از خلاقیت در کتاب های کودک و نوجوان به نگاه متفاوت خالق اثر برمی شود؛ خیلی از نویسنده ها دوست دارند با کلمات ساده و همه فهم داستان بنویسند. این جرات و جسارت را شاید بتوان به خلاقیت هم ربط داد. زبان و انتخاب زاویه دید درست هم تاثیر زیادی دارد. اگر نویسنده حواسش به این انتخاب نباشد، داستان یا رمان او حس های لازم را القا نخواهد کرد و روی خواننده تاثیر نخواهد گذاشت. ممکن است حتی به نثر اثر هم لطمه وارد کند. انتخاب زاویه دید درست می تواند به کشف نگاه های جدید در اثر و خلاقیت در نوشتن کمک کند، و برای نگاه خلاق، آدم خلاق و نویسنده ای باحوصله لازم است، آدمی که جست وجوگر و بسیار اهل مطالعه باشد و بشود و راه های بکر و تازه را کشف کند.

نویسنده کاغذهای خط خطی و رمان آدم های غلط بیان نمود: ما یاد گرفته ایم گاهی بی فایده کاغذها را سیاه می کنیم، سطحی می بینیم و سطحی می نویسیم. من افسوس می خورم این روزها بعضی ها به جای این که کارهای هنری خلاق و ماندگار تولید کنند، متاسفانه به سراغ سری نویسی رفته اند، چون در آن پول هست! نتیجه این است که خانواده ها گول می خورند و کتاب هایی را با هزینه بالایی خریداری می کنند که فاقد خلاقیت، جذابیت ، کشش خوب داستانی و پرداخت خوب است، اما زرق و برق دارد! این کتاب ها ماندگار نیستند. کتاب هایی ماندگارند که نگاه و حرف تازه ای برای گفتن و مخاطبان دارند. چرا هر گز شازده کوچولوی اگزوپری و بینوایان ویکتور هوگو کهنه نمی شوند؟

او با بیان این که خلاقیت در نگاه، فکر و اندیشه آدم هاست، اظهار کرد: همان طور که گفتم متفاوت فکرکردن خیلی مهم است اما اگر نویسنده ای کار متفاوتی انجام داد، در آن صورت شاید نوشته اش شانس زیادی پیدا نکند و عده ای بگویند این کار به درد خودت می خورد. زمانی که نویسنده نگاه متفاوت و نو داشته باشد، باید بجنگد و آن قدر تلاش کند تا اثرش را بپذیرند. در این موفقیت ها گاهی آن هایی شانس دارند که هم از لحاظ مالی موقعیت خوبی دارند و هم نویسنده ناشر هستند و خودشان کتاب های شان را بی دردسر چاپ می کنند، شاید روزی تیرشان در جایی به هدف خورد و مخاطب هم این نوع نوشته را پذیرفت. خیلی ها متأسفانه کتاب هایی را با خلاقیت در تکنیک نوشتن، نوع نگاه و زبان داستان نمی خواهند و نمی بینند و این آثار دچار مرگ زودرس می شوند.

احمدی افزود: گاهی هم داستان باید فضایی را ایجاد کند که شرایط خاص، موقعیت ویژه و فضای متفاوتی داشته باشد تا برای خواننده ای که آن را تجربه نکرده تازگی داشته باشد. این یعنی خلاقیت. نویسنده فضایی را ایجاد می کند که خواننده دوست دارد هر لحظه وارد آن فضا شود و آن جا را ببیند و باور کند. گاهی به وجودآوردن شخصیت های جدید که به لحاظ فیزیکی و ظاهر کاملا متفاوت هستند و خواننده شبیه آن ها را ندیده بر اثر خلاقیتی است که نویسنده به خرج داده است، اگر نویسنده از پس این کار بربیاید مخاطبش با آن ارتباط برقرار می کند، او را می پذیرد و باورش می کند.

نویسنده مجموعه داستان در خواب های دیگران ادامه داد: خلاقیت در تکنیک هم می تواند نقش آفرین و موثر باشد. چنان که خواننده بگوید چه جالب، من تا کنون ندیده ام کسی از این شیوه برای داستان استفاده کرده باشد. البته گاه نویسنده ای که با تکنیک برتر، پرداخت متفاوت و با شیوه های جدید، قد علم می کند متأسفانه گرفتار حسادت ها و تنگ نظری ها می شود. گاهی ما فقط خودمان را می بینیم و نمی خواهیم بپذیریم اگر 30 سال پیش از فلان خانم یا آقا داستان کوتاهی خوانده ایم که در آن داستان نثر و پرداخت ضعف بوده و هیچ تازگی نداشته، امروز هم با گذشت این همه سال او را با همان تک کتاب یا تک داستان قضاوت می کنیم و این پیشرفت و تکنیک بالا و متفاوت بودن و شدن و دیدن او را نمی پذیریم. مثلا کاری را برای داوری می فرستند، کسی زنگ می زند: می دانم اثر آقا یا خانم فلان چنگی به دل نمی زند. در همان گزینش اول کار را حذف می کنند و کنار می گذارند. کاش در داوری ها و انتخاب داوران هم خلاقیت و نگاه متفاوتی وجود داشته باشد.

نویسنده رمان بازی ادامه دارد درباره این که آیا خلاقیت حد و مرزی هم دارد، اظهار کرد: خلاقیت مرزی ندارد. از آن جایی که ما گاهی به یک تکنیک عادت کرده ایم، درباره فرم و نحوه نوشتن و آغاز و میانه و چگونگی خاتمه داستان کم فکر می کنیم. این یعنی بستن راه های خلاقیت، به بن بست رسیدن و تکرار نویسنده برای مرتبه های چندم. می شود با تامل بیشتر راه های جدید را پیدا کرد. کشف راه های تازه و نگاه های متفاوت حد و مرز ثابتی ندارد و می تواند تا همیشه ادامه داشته باشد. چه می شود نویسنده گاهی به خواننده و مخاطبیش اجازه بدهد وارد نوشته های او بشود، جاهایی را تغییر بدهد و فصل ها و پاراگراف هایی را که فکر می کند بهتر می شود به او پیشنهاد دهد؟ این هم یعنی خلاقیت. کاش خواننده و نویسنده این فرصت و امکان را داشتند تا مصاحبه کنند. گاهی در جاهایی همدیگر را ببینند و درباره اثر به گفت وگو بنشینند.کتاب ها را که نباید فقط منتقدان نقد و بررسی کنند؛ گاهی خواننده ها بهترین ها در این باره هستند.